Mỹ ưu tiên phát triển quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam

Tân đại sứ Mỹ David Shear cho biết các ưu tiên cao nhất của ông trong nhiệm kỳ là gia tăng hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ trong lĩnh vực kinh tế, thúc đẩy tiến trình xây dựng quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
"Chúng ta có mối quan hệ vững mạnh trên nhiều lĩnh vực, quan hệ quốc phòng của chúng ta cũng rất mạnh", tân đại sứ nói và cho biết thêm rằng trong thời gian tới, một phần công việc của ông sẽ là xác định rõ hơn quan hệ đối tác chiến lược sẽ là gì và hai nước muốn gì trong mối quan hệ này, tốc độ tiến triển trong mối quan hệ đó.

"Chúng ta sẽ xem hai nước đi với nhịp độ như thế nào trong mối quan hệ này", ông Shear phát biểu trong buổi họp ra mắt tại Hà Nội hôm nay.

Ồng Shear bình luận rằng những tiến bộ đạt được trong mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam được xây dựng trên cở sở những hiểu biết về quá khứ. Ông cho rằng để xây dựng được một mối quan hệ chiến lược giữa các đối tác, thì điều quan trọng nhất là xây dựng lòng tin.

"Nền tảng cho một mối quan hệ tốt, tích cực và có hiệu quả là lòng tin", Shear nói. "Tôi sẽ làm mọi việc có thể để xây dựng lòng tin với đối tác Việt Nam".

Tháng 10/2010, khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tới thăm Hà Nội, bà đã đề xuất với lãnh đạo Việt Nam về việc phát triển quan hệ đối tác chiến lược và nhận được sự đồng tình. Kể từ khi thiết lập quan hệ năm 1995, sự hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ đã có những bước tiến triển dài và nhanh chóng. Đặc biệt, mối quan hệ quân sự đã "có cải thiện đáng kể trong hai năm trở lại đây", ông Shear nhận xét.

Năm ngoái khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó Robert Gates gặp người đồng nhiệm Phùng Quang Thanh của Việt Nam, hai vị bộ trưởng đã nhất trí rằng quan hệ quốc phòng được thực hiện trong các lĩnh vực như an ninh hàng hải, cứu trợ và nhân đạo, tìm kiếm cứu nạn và một số trao đổi khác.

Ca ngợi sự phát triển trong quan hệ quân sự giữa hai nước, nhưng ông Shear cho biết Mỹ vẫn chưa có chính sách cung cấp vũ khí sát thương cho Việt Nam.

"Hai nước đang ở giai đoạn đầu trong quan hệ quốc phòng", ông Shear nói khi được hỏi về chính sách cung cấp khí tài cho Việt Nam. "Chúng tôi hiện nay bán vũ khí không sát thương và phòng thủ cho Việt Nam trên cơ sở xét từng trường hợp cụ thể".

Nói về các tranh chấp hiện nay trên Biển Đông, tân đại sứ Mỹ nhắc lại quan điểm mà lãnh đạo nước này từng nhiều lần đưa ra, đó là Mỹ ủng hộ tiến trình ngoại giao hòa bình và hợp tác của tất cả các bên có tuyên bố chủ quyền; phản đối sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực. Ông nhấn mạnh rằng Mỹ chia sẻ lợi ích quốc gia cùng với các nước khác trong việc đảm bảo tự do hàng hải, tôn trọng luật pháp quốc tế và phát triển kinh tế không bị cản trở.

"Mỹ ủng hộ tuyên bố của các bên liên quan về quy tắc ứng xử trên South China Sea (Biển Đông)", ông nói, "và khuyến khích các bên đạt được một bộ quy tắc cụ thể hơn".

Là chuyên gia về Đông Á, tân đại sứ Mỹ nhìn nhận rằng trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc với Mỹ, điều căn bản nhất là làm sao xây dựng được hòa bình và quan hệ tích cực. "Không gì quan trọng hơn hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực. Không gì quan trọng hơn là mối quan hệ tốt giữa các nước với nhau", ông nói.

Về phát triển hợp tác kinh tế song phương, đại sứ Shear khẳng định đây là một trong những ưu tiên quan trọng nhất của ông. Kể từ khi hai nước ký hiệp định thương mại song phương cách đây 10 năm, tổng kim ngạch tăng từ 1,5 tỷ lên 18,6 tỷ USD tính đến năm 2010. Shear cho biết ông sẽ nỗ lực để tăng xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam, phù hợp với chương trình mục tiêu tăng gấp đôi xuất khẩu của tổng thống Mỹ trong 5 năm tới.

Một minh chứng cho sự phát triển quan hệ thương mại và đầu tư là sự kiện đoàn gồm 39 công ty trong đó có nhiều công ty lớn thuộc danh sách 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới vừa đến Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác.

Ngoài những tiến triển ở nhiều mặt trong mối quan hệ tổng thể, đại sứ Shear cũng đề cập một số bất đồng còn tồn tại. Trong lĩnh vực nhân quyền, tân đại sứ đề cập những điều mà phía Mỹ đánh giá là tiến triển ở Việt Nam như việc chống nạn buôn người qua biên giới, và khẳng định Mỹ sẽ gia tăng đối thoại với đối tác Việt Nam như trong những năm qua.

Ông Shear tiết lộ ông đang học tiếng Việt và đã nhận "lời thách" của chủ tịch Trương Tấn Sang - "người nói tiếng Anh rất tốt", rằng sẽ có thể nói chuyện bằng tiếng Việt vào cuối nhiệm kỳ.

Nói về ấn tượng khi đến Việt Nam lần đầu năm 2007 cùng vợ và con gái, Shear chia sẻ rằng gia đình ông đã rất vui vì sự thân thiện và hiếu khách của người Việt Nam, thích thú các món ăn Việt.

"Chúng tôi đã bị Việt Nam quyến rũ", ông Shear nói.